Cinsi Funksiya Pozuntuları

Cinsi Funksiya Pozuntuları Nədir?

Cinsi funksiya pozuntuları, fərdin cinsi həyatında təkrarlanan və davamlı çətinliklər yaşamasına səbəb olan vəziyyətləri ifadə edir. Bu pozuntular cinsi istək, oyaqlıq, orqazm və ya cinsi birləşmə zamanı ağrı kimi fərqli sahələrdə özünü göstərə bilər. Normal cinsi dövrdə yaşanan müvəqqəti dalğalanmalardan fərqli olaraq, bu problemlər ən azı altı ay boyunca davam edir və insanın həyat keyfiyyətini, münasibətlərini və ruhi sağlamlığını mənfi təsir edir. Cinsi funksiya pozuntuları həm qadınlarda, həm də kişilərdə görülə bilər və hər yaş qrupunu təsir edə bilər. Fiziki, psikoloji və münasibət faktorlarının mürəkkəb qarşılıqlı təsiri nəticəsində ortaya çıxa bilər. Müalicə edilə bilən vəziyyətlər olub, peşəkar dəstək alındıqda insanın cinsi sağlamlığı və ümumi həyat məmnuniyyəti əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşa bilər. Multidisipliner yanaşma ilə bu problemlərin öhdəsindən gəlmək mümkündür.

Cinsi Funksiya Pozuntuları Növləri Hansılardır?

Cinsi funksiya pozuntuları, cinsi reaksiya dövrünün fərqli mərhələlərini təsir edən müxtəlif növlərə ayrılır. Hər növ özünə məxsus əlamətlər və müalicə yanaşmaları tələb edir. DSM-5 kriterləri doğrultusunda bu pozuntular cinsiyyət əsasında kateqoriyalara ayrılaraq qiymətləndirilir.

1. Kişilərdə Hipoaktiv Cinsi İstək Pozuntusu

Kişilərdə cinsi düşüncə, fanteziya və cinsi aktivlik istəyində aydın və davamlı azalma ilə xarakterizə olunur. Bu vəziyyət insanın yaşı, münasibət müddəti və mədəni kontekst nəzərə alınaraq qiymətləndirilir.

Əlamətləri:

• Cinsi fanteziya və düşüncələrdə aydın azalma
• Cinsi aktivlik başlatma və ya qəbul etməkdə istəksizlik
• Partnerin cinsi yaxınlaşmalarına laqeydlik
• Cinsi stimullara qarşı azalmış reaksiya
• Vəziyyət ən azı altı ay boyunca davam edir və aydın əziyyətə səbəb olur

2. Qadınlarda Cinsi Maraq/Oyaqlıq Pozuntusu

Qadınlarda cinsi maraq və ya oyaqlıqda aydın azalma və ya yoxluq ilə ortaya çıxır. Həm zehni, həm də fiziki oyaqlıq ölçüləri təsirlənə bilər. Bu vəziyyət qadının cinsi həyatını və münasibət keyfiyyətini əhəmiyyətli dərəcədə təsir edir.

Əlamətləri:

• Cinsi aktivliyə qarşı azalmış və ya yox olan maraq
• Erotik düşüncə və fanteziyalarda aydın azalma
• Cinsi aktivlik zamanı fiziki oyaqlıq reaksiyasının azalması və ya itkisi
• Cinsi stimullara qarşı azalmış həssaslıq
• Cinsi aktivlik başlatmaqda istəksizlik
• Genital və ya nongenital hisslərdə azalma

3. Erektil Pozuntu (Sərtləşmə Problemi)

Kişilərdə cinsi aktivlik zamanı kifayət qədər ereksiya əldə etmə və ya saxlamaqda davamlı çətinlik yaşanmasıdır. Bu vəziyyət insanın cinsi etimadını və münasibət keyfiyyətini əhəmiyyətli dərəcədə təsir edə bilər.

Əlamətləri:

• Ereksiya əldə etməkdə aydın çətinlik
• Cinsi aktivlik boyunca ereksiya saxlaya bilməmə
• Ereksiya sərtliyində aydın azalma
• Vəziyyətin ən azı altı ay davam etməsi
• Uğursuzluq qorxusu və performans narahatlığı inkişaf etməsi
• Cinsi aktivlikdən çəkinmə davranışı

4. Qadınlarda Orqazm Pozuntusu

Kifayət qədər cinsi oyaqlıq olmasına baxmayaraq orqazma çatmaqda gecikmə, tezlikdə aydın azalma və ya orqazm intensivliyində azalma ilə xarakterizə olunur. Bu vəziyyət qadının cinsi məmnuniyyətini və münasibət keyfiyyətini təsir edir.

Əlamətləri:

• Orqazma çatmaqda aydın gecikmə və ya yoxluq
• Orqazm tezliyində əhəmiyyətli azalma
• Orqazm intensivliyində zəifləmə
• Kifayət qədər stimulyasiyaya baxmayaraq orqazm çətinliyi
• Vəziyyət ən azı altı ay boyunca davam edir
• Aydın əziyyət və münasibət problemlərinə səbəb olur

5. Erkən Boşalma

Cinsi aktivlik başladıqdan sonra bir dəqiqə ərzində və ya insanın istədiyindən əvvəl təkrarlanan şəkildə boşalma baş verməsidir. Bu vəziyyət kişilərdə tez-tez görülən cinsi funksiya pozuntularından biridir.

Əlamətləri:

• Penetrasiyadan sonra bir dəqiqə ərzində boşalma
• Boşalmanı gecikdirməkdə yetersizlik
• Hər cinsi birləşmədə və ya demək olar ki, hər dəfə erkən boşalma
• Vəziyyətin ən azı altı ay davam etməsi
• Aydın stress və münasibət problemləri
• Cinsi aktivlikdən çəkinmə meyli

6. Gec Boşalma

Kifayət qədər cinsi oyaqlıq olmasına baxmayaraq boşalmada aydın gecikmə və ya boşala bilməmə ilə xarakterizə olunur. Bu vəziyyət həm insanı, həm də partnerini mənfi təsir edə bilər.

Əlamətləri:

• Uzun müddətli stimulyasiyaya baxmayaraq boşala bilməmə
• Boşalmada əhəmiyyətli gecikmə (adətən 30 dəqiqədən çox)
• Hər cinsi aktivlikdə və ya tez-tez boşalma çətinliyi
• Fiziki yorğunluq və məyusluq
• Vəziyyət ən azı altı ay boyunca davam edir
• Münasibət keyfiyyətində azalma

7. Genito-Pelvik Ağrı/Penetrasiya Pozuntusu

Vajinal penetrasiya cəhdləri zamanı və ya penetrasiya zamanı davamlı və ya təkrarlanan genito-pelvik ağrı yaşanmasıdır. Bu vəziyyət vajinal əzələ yığılması və penetrasiya qorxusu ilə birgə görülə bilər.

Əlamətləri:

• Vajinal penetrasiya zamanı və ya cəhdində ağrı
• Penetrasiya qorxusu və aydın narahatlıq
• Pelvik daban əzələlərində qeyri-iradi yığılma
• Penetrasiya zamanı yanma və ya batma hissi
• Cinsi aktivlikdən çəkinmə davranışı
• Vəziyyət ən azı altı ay davam edir və aydın əziyyətə səbəb olur

8. Maddə/Dərman İstifadəsinə Bağlı Cinsi Funksiya Pozuntusu

Müəyyən dərmanlar və ya maddələr istifadəsi sonrasında inkişaf edən və istifadə dövründə davam edən cinsi funksiya pozuntularını ifadə edir. Bu vəziyyət istək, oyaqlıq, orqazm və ya ağrı ilə əlaqəli ola bilər.

Əlamətləri:

• Dərman və ya maddə istifadəsi sonrası cinsi funksiyalarda pozulma
• Cinsi istəkdə azalma və ya itki
• Oyaqlıq və ya orqazm problemləri
• Genital ağrı və ya narahatlıq
• Əlamətlər dərman/maddə istifadəsi ilə temporal əlaqə göstərir
• Vəziyyət aydın əziyyətə və funksionallıq itkisinə səbəb olur

Cinsi Funksiya Pozuntuları Nədən Qaynaqlanır?

Cinsi funksiya pozuntuları çox faktorlu quruluşa malikdir və bioloji, psikoloji və sosial faktorların mürəkkəb qarşılıqlı təsiri nəticəsində ortaya çıxır.

1. Bioloji və Fiziki Faktorlar

Hormonal balanssızlıqlar, xroniki xəstəliklər və nevroloji vəziyyətlər cinsi funksiya pozuntularının inkişafında mühüm rol oynayır. Diabet, kardiovaskulyar xəstəliklər, hipertensiya, tiroid pozuntuları və nevroloji xəstəliklər cinsi reaksiya dövrünü mənfi təsir edə bilər. Testosteron, estrogen və progesteron kimi hormonlardakı balanssızlıqlar cinsi istək və oyaqlığı birbaşa təsir edir. Menopoz dövründə estrogen azalması vajinal quruluq və ağrıya səbəb ola bilər. Pelvik cərrahiyyə, onurğa beyni yaralanmaları və periferik sinir zədələnməsi də cinsi funksiyalarda pozulmaya yol aça bilər.

2. Dərman və Maddə İstifadəsi

Bəzi dərmanlar və maddələr cinsi funksiyaları mənfi təsir edə bilər. Antidepresan dərmanlar xüsusilə SSRI qrupu dərmanlar cinsi istək azalması, oyaqlıq çətinliyi və orqazm problemlərinə səbəb ola bilər. Antihipertensiv dərmanlar, antihistaminlər və bəzi psixiatrik dərmanlar da cinsi funksiyaları təsir edə bilər. Alkoqol və maddə istifadəsi qısamüddətdə rahatladıcı görünsə də uzunmüddətdə cinsi performans və funksionallığı əhəmiyyətli dərəcədə pozur. Siqaret istifadəsi qan dolaşımını mənfi təsir edərək erektil funksiyaları zəiflədə bilər.

3. Psikoloji Faktorlar

Depressiya, anxiyete pozuntuları və posttravmatik stress pozuntusu kimi ruhi sağlamlıq problemləri cinsi funksiyaları əhəmiyyətli dərəcədə təsir edir. Performans narahatlığı xüsusilə kişilərdə erektil pozuntu və erkən boşalmaya töhfə verə bilər. Keçmişdəki cinsi travmalar, istismar təcrübələri və mənfi cinsi təcrübələr fərdin cinsəlliyə yanaşmasını təsir edərək cinsi funksiya pozuntularına zəmin hazırlaya bilər. Bədən imici problemləri, aşağı özünəhörmət və özgüvən çatışmazlığı da cinsi istəksizlik və çəkinmə davranışlarına yol aça bilər. Stress və tükənmə cinsi enerji və motivasiyanı azaldır.

4. Münasibət və Sosial Faktorlar

Partner ilə yaşanan kommunikasiya problemləri, güvən çatışmazlığı və həll olunmamış ziddiyyətlər cinsi funksiyaları mənfi təsir edir. Münasibətdə emosional bağın zəifləməsi cinsi intimiteyi azalda bilər. Mədəni və dini inanclar cinsəlliyə dair mənfi tutumlar inkişaf etməsinə və cinsi ifadədə məhdudiyyətlərə səbəb ola bilər. Yanlış cinsi təhsil və məlumat çatışmazlığı real olmayan gözləntilər yarada bilər. Həyat stressi, iş yükü və iqtisadi narahatlıqlar cinsi enerjinin azalmasına töhfə verir. Partner seçimi, münasibət keyfiyyəti və cinsi uyğunluq da cinsi məmnuniyyət üzərində əhəmiyyətli təsirə malikdir.

5. Yaşlanma və Həyat Dövrü Dəyişiklikləri

Yaşlanma prosesi cinsi funksiyalarda təbii dəyişikliklərə səbəb olur, lakin bu dəyişikliklər mütləq pozuntu mənasına gəlmir. Qadınlarda menopoz hormonal dəyişikliklərə yol açaraq vajinal quruluq, ağrı və libido dəyişikliklərinə səbəb ola bilər. Kişilərdə yaşla birgə testosteron səviyyələrində azalma, ereksiya müddətində uzanma və orqazm intensivliyində azalma görülə bilər. Hamiləlik, doğuşdan sonrakı dövr və əmizdirmə hormonal dəyişikliklər səbəbiylə müvəqqəti cinsi funksiya dəyişikliklərinə yol aça bilər. Orta yaş dövründə yaşanan kimlik böhranları və rol dəyişiklikləri də cinsi funksiyaları təsir edə bilər.

6. Kardiovaskulyar və Metabolik Xəstəliklər

Ürək-damar sistemi sağlamlığı cinsi funksiyalar üçün həyati əhəmiyyət daşıyır. Ateroskleroz genital bölgəyə qan axınını azaldaraq həm kişilərdə, həm də qadınlarda cinsi oyaqlıq problemlərinə səbəb ola bilər. Diabet sinir zədələnməsi və qan damarı problemlərinə yol açaraq cinsi funksiyaları poza bilər. Piylənmə hormonal balanssızlığı və qan dolaşımını mənfi təsir edərək cinsi performansı azaldır. Yüksək xolesterol və triqliserid səviyyələri qan damarlarını daraltaraq genital bölgəyə qan axınını məhdudlaşdıra bilər. Bu vəziyyətlər həm birbaşa fizioloji təsirlərlə, həm də bədən imici və özgüvən üzərindən dolayı yollarla cinsi funksiyaları təsir edir.

Cinsi Funksiya Pozuntularının Əlamətləri Hansılardır?

Cinsi funksiya pozuntularının əlamətləri cinsi reaksiya dövrünün fərqli mərhələlərində özünü göstərir. Bu əlamətlər insanın cinsi həyatını, münasibətlərini və ümumi həyat keyfiyyətini əhəmiyyətli dərəcədə təsir edir. Əlamətlərin ən azı altı ay boyunca davam etməsi və aydın əziyyətə səbəb olması diaqnoz üçün vacibdir.

Cinsi Funksiya Pozuntularının Əsas Əlamətləri:

Cinsi İstək və Maraqda Azalma: Cinsi düşüncə, fanteziya və cinsi intimiteye maraq əhəmiyyətli dərəcədə azalır və ya tamamilə yox olur. İnsan cinsi aktivlik başlatmaqda istəksiz olur və partnerin yaxınlaşmalarına cavabsız qalır.

Oyaqlıq Problemləri: Fiziki və ya zehni cinsi oyaqlıq əldə etməkdə və ya saxlamaqda çətinliklər yaşanır. Kişilərdə ereksiya problemləri, qadınlarda isə vajinal qurulama və lubrikasiya azalması müşahidə olunur.

Orqazm Çətinlikləri: Orqazma çatmaqda gecikmə, orqazm yoxluğu və ya orqazmın intensivliyində azalma yaşanır. Kişilərdə erkən və ya gec boşalma problemləri görülə bilər.

Cinsi Ağrı: Cinsi aktivlik zamanı və ya sonrasında ağrı, narahatlıq və ya diskomfort hiss edilir. Vajinal penetrasiya zamanı ağrı və ya yanma hissi yaşana bilər.

Performans Narahatlığı: Cinsi performansla bağlı həddindən artıq narahatlıq və qorxu hiss edilir. Bu narahatlıq cinsi funksiyaları daha da pisləşdirə bilər.

Çəkinmə Davranışı: Cinsi aktivlikdən aktiv şəkildə çəkinmə və intimite imkanlarından uzaqlaşma müşahidə olunur. Cinsi vəziyyətlərdən qaçma meyli inkişaf edir.

Münasibət Problemləri: Cinsi problemlər partner ilə münasibətdə gərginlik, məyusluq və emosional məsafə yaradır. İletişim çətinlikləri və qarşılıqlı məmnuniyyətsizlik artır.

Cinsi Funksiya Pozuntuları ilə Öhdəsindən Gəlmək üçün Nə Edilə Bilər?

Cinsi funksiya pozuntuları ilə başa çıxmaq üçün peşəkar müalicənin yanı sıra gündəlik həyatda tətbiq edilə biləcək strategiyalar da mövcuddur.

Açıq və Dürüst Kommunikasiya: Partner ilə cinsi ehtiyaclar, gözləntilər və narahatlıqlar haqqında açıq şəkildə danışmaq həyati əhəmiyyət daşıyır. Mühakimə etmədən hissləri paylaşmaq və dinləmək qarşılıqlı anlaşmanı artırır. Cinsi intimiteyi qorumaq üçün fiziki yaxınlığın yalnız penetrasiya ilə məhdudlaşmadığını qəbul etmək vacibdir. Sevgi, toxunma və emosional bağlılıq cinsi doyumu artırır.

Stres İdarəçiliyi və Rahatlatma: Stress cinsi funksiyaları ciddi şəkildə təsir edə bilər. Müntəzəm rahatlatma texnikalarını tətbiq etmək əhəmiyyətlidir. Dərin nəfəs təlimləri, meditasiya, yoqa və mindfulness kimi üsullar stress səviyyəsini azaldır. Kifayət qədər yuxu və istirahət cinsi enerji və istəyi artırır. İş-həyat balansını qorumaq və özünə vaxt ayırmaq vacibdir.

Sağlam Həyat Tərzi: Müntəzəm fiziki aktivlik qan dolaşımını yaxşılaşdırır və cinsi funksiyaları dəstəkləyir. Sağlam və balanslaşdırılmış qidalanma hormonal balans və ümumi sağlamlıq üçün əhəmiyyətlidir. Alkoqol istehlakını məhdudlaşdırmaq və siqareti kəsmək cinsi performansı yaxşılaşdırır. Kifayət qədər su içmək və sağlam çəki saxlamaq faydalıdır.

Xroniki Xəstəliklərin İdarəsi: Diabet, ürək xəstəlikləri və hipertensiya kimi xroniki xəstəliklərin düzgün idarəsi cinsi sağlamlığı yaxşılaşdırır. Dərmanların düzenli qəbulu və həkim tövsiyələrinə əməl edilməsi vacibdir. Dərmanların cinsi əlavə təsirləri varsa, həkimlə məsləhətləşərək alternativ seçimlər araşdırıla bilər.

Münasibət Keyfiyyətinin Gücləndirilməsi: Partner ilə vaxt keçirmək və emosional bağı möhkəmləndirmək cinsi intimiteyi dəstəkləyir. Birgə fəaliyyətlər planlamaq və romantik anlar yaratmaq münasibəti canlı saxlayır. Konfliktləri sağlam şəkildə həll etmək və bağışlama bacarığını inkişaf etdirmək vacibdir. Çift terapiyası münasibət problemlərinin həllində əhəmiyyətli rol oynaya bilər.

Cinsi Təhsil və Məlumatlandırma: Cinsi anatomiya, funksiya və təbii dəyişikliklər haqqında düzgün məlumat əldə etmək qeyri-real gözləntilərə qarşı kömək edir. Yaşlanma ilə bağlı normal cinsi dəyişiklikləri başa düşmək narahatlığı azaldır. Etibarlı mənbələrdən məlumat əldə etmək və yanlış inancları düzəltmək vacibdir.

Peşəkar Dəstək Alma: Cinsi funksiya pozuntuları davam etdikdə mütləq cinsi terapist, psixoloq və ya psixiatrdan dəstək alınmalıdır. Erkən müdaxilə müalicə prosesini asanlaşdırır və nəticələri yaxşılaşdırır. Çift terapiyası və ya cinsi terapiya münasibət dinamiklərini və cinsi funksiyaları yaxşılaşdırmaqda olduqca təsirlidir.

Cinsi Funksiya Pozuntuları Necə Müalicə Olunur?

Cinsi funksiya pozuntularının müalicəsində sübuta əsaslanan və beynəlxalq standartlarda üsullar istifadə edilir. Mütəxəssis cinsi terapist, psixoloq və psixiatr dəstəyi ilə hər fərdə və cütə xüsusi müalicə planı yaradılır. Multidisipliner yanaşma ilə bioloji, psikoloji, münasibət və sosial faktorlar birgə qiymətləndirilir. Müalicə prosesi fərdin və cütün ehtiyaclarına uyğun olaraq fərdiləşdirilir və müntəzəm izlənilir. Cinsi sağlamlıq yalnız simptomların aradan qaldırılmasını deyil, həm də cinsi məmnuniyyətin və intimite keyfiyyətinin yaxşılaşdırılmasını hədəfləyir.

Cinsi Funksiya Pozuntuları Müalicə Olunmazsa Nə Olar?

Cinsi funksiya pozuntuları müalicə olunmadıqda və ya kifayət qədər dəstək alınmadıqda ciddi nəticələr ortaya çıxa bilər. Problemlər xronikləşir və getdikcə pisləşir. Münasibət keyfiyyəti ciddi şəkildə zərər görür; partnerlərin arası açılır, emosional bağ zəifləyir və intimite tamamilə itirilə bilər. Özünəhörmət və özgüvən əhəmiyyətli dərəcədə azalır. Depressiya və anxiyete pozuntuları inkişaf edə bilər. Sosyal təcrid artır və insan özünü natamam hiss edir. İş performansı və ümumi həyat məmnuniyyəti azalır. Bəzi hallarda münasibətlər sona çata bilər və yeni münasibətlərdə oxşar problemlər təkrarlana bilər. Peşəkar dəstək və uyğun müalicə ilə bu mənfi nəticələrin qarşısı alına bilər və insan sağlam və məmnunedici cinsi həyata qayıda bilər.

Cinsi Funksiya Pozuntuları Diaqnozu Necə Qoyulur?

Cinsi funksiya pozuntularının diaqnozu əhatəli və çoxşaxəli qiymətləndirmə prosesi nəticəsində qoyulur. Mütəxəssis cinsi terapist, psixoloq və ya psixiatr tərəfindən aşağıdakı addımlar həyata keçirilir:

1. Ətraflı Cinsi Tarix Alma

Fərdin cinsi funksiya pozuntularının təfərrüatları araşdırılır. Problemin nə zaman başladığı, necə inkişaf etdiyi və hansı vəziyyətlərdə pisləşdiyini və ya yaxşılaşdığını öyrənilir. Cinsi istək, oyaqlıq, orqazm və ağrı ilə bağlı əlamətlər sistemli şəkildə sorğulanır. Problemin yaşam boyu mu, yoxsa sonradan mı başladığı müəyyənləşdirilir. Yaygın mı, yoxsa yalnız müəyyən vəziyyət və ya partnerlərlə mi baş verdiyini araşdırılır.

2. Tibbi Tarix və Fiziki Müayinə

Keçmiş və hazırkı tibbi xəstəliklər, əməliyyatlar və dərman istifadəsi ətraflı şəkildə araşdırılır. Xroniki xəstəliklər, hormonal problemlər və nevroloji vəziyyətlər qiymətləndirilir. Zəruri hallarda fiziki müayinə və laboratoriya testləri aparılır. Hormon səviyyələri, qan şəkəri, ürək-damar sağlamlığı və digər tibbi parametrlər yoxlanır. Genital bölgənin anatomik və fizioloji vəziyyəti qiymətləndirilir.

3. Psikoloji Qiymətləndirmə

Depressiya, anxiyete, travma tarixi və digər ruhi sağlamlıq pozuntuları araşdırılır. Özünəhörmət, bədən imici və cinsi özgüvən səviyyələri qiymətləndirilir. Keçmiş cinsi təcrübələr, travmalar və istismar tarixi həssaslıqla araşdırılır. Stress səviyyəsi, həyat hadisələri və psixososial faktorlar nəzərdən keçirilir. Standart psixoloji testlər və ölçəklər tətbiq edilə bilər.

4. Münasibət Qiymətləndirməsi

Münasibət keyfiyyəti, kommunikasiya bacarıqları və cüt arasındakı dinamiklər araşdırılır. Partner ilə cinsi və emosional intimite səviyyəsi qiymətləndirilir. Həll olunmamış ziddiyyətlər, güvən problemləri və münasibət stressorları müəyyənləşdirilir. Partner də mümkünsə qiymətləndirmə prosesinə daxil edilir və onun baxış nöqtəsi alınır. Cütün cinsi gözləntilər və uyğunluğu müzakirə olunur.

5. Ölçək və Testlərin Tətbiqi

Cinsi funksiya səviyyəsini obyektiv olaraq ölçmək üçün standart ölçəklər tətbiq edilir. Depressiya və anxiyete səviyyələrini qiymətləndirmək üçün müvafiq ölçəklər istifadə edilir. Münasibət məmnuniyyəti və həyat keyfiyyəti ölçəkləri tamamlanır. Bu standart alətlər təqib prosesində irəliləməni qiymətləndirmək üçün də istifadə edilir.

6. DSM-5 Diaqnoz Kriterlərinin Tətbiqi

Toplanmış bütün məlumatlar DSM-5 diaqnoz kriterləri doğrultusunda qiymətləndirilir. Əlamətlərin ən azı altı ay davam etməsi və aydın əziyyətə səbəb olması diaqnoz üçün lazımdır. Yaygınlaşmış mı, yoxsa vəziyyətə görə mi olduğu müəyyənləşdirilir. Ömür boyu mu, yoxsa sonradan mı başladığı təsbit edilir. Alt növlər və şiddət dərəcəsi müəyyən edilir. Müşayiət edən digər diaqnozlar da qeydə alınır.

7. Diferensial Diaqnoz

Cinsi funksiya pozuntusuna oxşar əlamətlərə səbəb ola biləcək digər vəziyyətlər istisna edilir. Normal cinsi variasialar və yaşa bağlı dəyişikliklərlə fərq müəyyənləşdirilir. Münasibət problemlərinin mi, yoxsa fərdi cinsi funksiya pozuntusunun mu primer olduğu aydınlaşdırılır. Maddə istifadəsi və ya başqa tibbi vəziyyətə bağlı cinsi funksiya pozuntusu ehtimalı qiymətləndirilir.

8. Formulyasiya və Müalicə Planı

Bütün qiymətləndirmə nəticələri sintezlənərək fərdə və cütə xüsusi formulyasiya yaradılır. Bioloji, psikoloji və sosial faktorların qarşılıqlı təsiri başa düşülür. İnsana və vəziyyətə xüsusi müalicə planı inkişaf etdirilir. Müalicə hədəfləri müəyyən və ölçülə bilən şəkildə təyin edilir. Müalicə prosesi və gözləntilər fərd və partneri ilə paylaşılır.