Özünə Zərər Vermə Davranışlarını Anlamaq

Özünə Zərər Vermə Davranışlarını Anlamaq: Niyə Ortaya Çıxır?

Özünə zərər vermə davranışı niyə ortaya çıxır? Jiletlə və ya kəsici alətlə qolları və ya ayaqları kəsmək kimi davranışların psixoloji əsaslarını və emosional proseslərini öyrənin.

Özünə Zərər Vermə Davranışı Nədir?

Özünə zərər vermə, şəxsin daxili ağrısını fiziki ağrıya çevirərək öhdəsindən gəlməyə çalışdığı davranış formasıdır. Adətən bu, jiletlə və ya kəsici alətlə qolları və ya ayaqları kəsmək, dəriyə xəsarət yetirmək, qollarda və ayaqlarda siqareti söndürmək, dərini yandırmaq və ya özünə vurmaq kimi özünü göstərir. Bu davranış çox vaxt intihar məqsədi daşımır, lakin dərin psixoloji dəstək ehtiyacının göstəricisidir.

Hansı Hallar Özünə Zərər Verməyə gətirib çıxarır?

• Uşaq vaxtı travmatik təcrübələr və ya istismar hekayələri
  
• Güclü ailədaxili münaqişələr və ya münasibət problemləri
  
• Hissləri ifadə edə bilməmək və özünü anlaşılmamış hiss etmək
  
• Depressiya, borderline şəxsiyyət pozuntusu və ya digər ruhi problemlər
  

Bu qıcıqlanmalar şəxsin özünü çıxılmaz vəziyyətdə hiss etməsinə və fiziki ağrıya yönəlməsinə səbəb ola bilər.

Bu Davranışlar Nə Üçün Ortaya Çıxır?

• Güclü emosional yük: Qəzəb, günahkarlıq, dəyərsizlik və ya ümidsizlik hissi.
  
• Hissləri ifadə edə bilməmək: Sözlə ifadə edilə bilməyən ağrının fiziki ağrıya çevrilməsi.
  
• Duyğusal hissizliyi  sona çatdırmaq ehtiyacı: Emosional uyuşma vəziyyətində fiziki ağrı ilə “həyatda olduğunu hiss etmək” cəhdi.
  
• Nəzarət əldə etmə arzusu: Emosional xaos içində bədənə müdaxilə edərək qısa müddətli nəzarət hissi yaratmaq.
  

Özünə Zərər Verməyi Görməzdən Gəlmək Niyə Təhlükəlidir?

Bu davranışı “diqqət çəkmə cəhdi” kimi kiçiltmək yalnışdır; əksinə, bu çox vaxt yardım çağırışıdır. Görməzdən gəlmək və ya mühakiməçi münasibət göstərmək davranışın şiddətini artıraraq intihar riskini yüksəldə bilər.

Anlamaq İlk Addımdır

Özünə zərər vermə davranışını anlamaq, şəxsi mühakimə etmədən emosional proseslərini araşdırmaq üçün bir fürsətdir. Bu cür davranış göstərən biri ilə qarşılaşdıqda sakit qalmaq, mühakimə etməmək və peşəkar dəstək alması üçün təşviq etmək ən vacib addımdır.

Özünə Zərər Vermə Davranışları Hansı Formalarda Görünür?

• Jiletlə və ya kəsici alətlə qolları və ya ayaqları kəsmək
  
• Dəriyə xəsarət yetirmək və ya dərinin göyərməsi
  
• Qollar və ayaqlarda siqareti söndürmək
  
• Özünü yandırmaq və ya özünə vurmaq
  
• Ağrılı fiziki hərəkətlərlə emosional boşalma təmin etmək
  

Bu davranışların ortaq nöqtəsi şəxsin daxili ağrısını fiziki ağrıya çevirərək qısa müddətli rahatlıq axtarmasıdır.